TÜRK MÜZİK YAŞAMINDA KEMAL İLERİCİ
Kemal İlerici In Turkish Musical Life
DOI NO: 10.36442/AMADER.2020.28
Melik Ertuğrul BAYRAKTARKATAL
Erdinç YALINKILIÇ
Özet
Türk müziği ezgilerinin Batı tekniği ile çokseslendirilmesinin, kurumsal olarak Osmanlı İmparatorluğu zamanında “Muzika-yi Hümâyun”da başladığı söylenebilir. Türk müziği makam yapılarının Batı müziği armonisiyle uyuşum sorunu ve yeni müzik dilinin nasıl olması gerektiğiyle ilgili tartışmalar Cumhuriyet döneminde de devam etmiştir. Rauf Yekta, Hüseyin Sadettin Arel gibi birçok müzik insanı Türk müziğinin kendi yapısal özelliklerinden kaynaklanacak olan bir armonik sistemin gerekliliğine işaret etmişlerdir. Müzik tarihimizde bu arayışlara ilk kapsamlı ve sistematik öneri besteci ve müzikolog Kemal İlerici’den (1910-1986) gelmiştir. Kemal İlerici, ilk olarak 1970 yılında yayınlanan “Bestecilik Bakımından Türk Müziği ve Armonisi” isimli eserinde, Türk müziği ezgilerini ve makam yapılarını analiz ederek, müziğimizden kaynaklanan özgün bir armonik modeli ortaya koymuştur.
Türk müzik yaşamında besteci, teorisyen, müzikolog olan pek çok önemli müzik insanı da Kemal İlerici’nin öğrencisi olmuş ve armonik sistemini kendisinden öğrenmiştir. Kemal İlerici’nin daha az bilinen yönlerinden biri ise; bir düşün insanı olarak, Türk toplumu ve Türk müziğinin sorunlarına pek çok makale, rapor ve röportajlarında eğilmiş olmasıdır. Bu konularda çözüm önerileri sunmuş ve açıklamıştır. Türk müziğinin değerlerini bu müziğin özelliklerinden kaynaklanarak açıklamış olan İlerici, Türk müziğinin her alanında çalışma yapılmasının çok önemli olduğunu her zaman vurgulamıştır.
Yaptığı çalışmaların etkileri bugün de sürmekte olan Kemal İlerici’nin yaşam öyküsü ve çalışmalarının gün yüzüne çıkarılmasının, Türk müzik yaşamına ışık tutacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Kemal İlerici, Türk Müziği, Makamsal Armoni, Dörtlü Armoni
Abstract
It can be said that the harmonization of Turkish music melodies using the Western techniques started institutionally in “Muzika-yi Hümâyun” during the Ottoman Empire. The discussions about the concordance and discordance between the Turkish music makam structures and Western music harmony, and how the new music language should be constructed had also continued during the Turkish Republican period. Many musicologists such as Rauf Yekta and Hüseyin Sadettin Arel have pointed out the necessity of a harmonic system that will stem from the structural features of Turkish music. The first comprehensive and systematic suggestion for such searches in our music history came from the composer and musicologist Kemal İlerici (1910-1986). Kemal İlerici firstly presented a unique harmonic model after analyzing Turkish music melodies and makam structures in his work entitled “Bestecilik Bakımından Türk Müziği ve Armonisi” (Turkish Music and Harmony through a Composition Approach) in 1970.
Many important composers, theorists and musicologists in Turkish musical life had also become the students of Kemal İlerici and learned his harmonic system from himself. One of the lesser-known aspects of Kemal İlerici is his philosophical attitude toward music; on which he bases his articles, reports and interviews regarding the problems of Turkish society and Turkish music and possible solutions to these problems. İlerici, who had explained the value of Turkish music based on its own characteristics, always emphasized scientific and artistic works regarding all the areas of Turkish music are essential.
It is believed that the studies about the life and works of Kemal İlerici who had left a permanent cultural effect on Turkish music scene, also carry the potential of shedding a light on the future of musical life in Turkey too.
Keywords: Kemal İlerici, Turkish Music, Makam Harmony, Quadral Harmony.
https://dergipark.org.tr/tr/pub/amader/issue/56876/763647